Losing Winter | Verloren Winter

Van oktober 2023 tot januari 2024 werkte de Amerikaanse kunstenaar Lynn Cazabon aan de Nederlandse editie van het project Losing Winter. Tijdens deze werkperiode werkte zij samen met de Nederlandse kunstenaar Anne Leijdekkers.

Losing Winter is een site-specifiek en participatief kunstwerk, opgezet door Cazabon en gebaseerd op een groeiend archief van herinneringen en emoties over de winter. Het project onthult de persoonlijke en culturele banden die mensen met dit seizoen hebben  en biedt een venster op wat we collectief verliezen door de impact van klimaatverandering. Het project wordt gerealiseerd via de actieve deelname van lokale gemeenschappen, tentoonstellingen op locatie en een speciale augmented reality mobiele applicatie.

Centraal in Losing Winter staat het fenomeen van milieu-amnesie: de manier waarop elke nieuwe generatie de veranderde of verslechterde toestand van het milieu als normaal ervaart. Door persoonlijke herinneringen aan de winter op een bepaalde locatie vast te leggen, wordt een alternatieve manier gecreëerd om de gevolgen van klimaatverandering tastbaar en invoelbaar te maken.

Sinds de eerste editie in samenwerking met het Nationaal Museum voor Hedendaagse Kunst in Boekarest, Roemenië(2018), heeft Losing Winter verschillende unieke iteraties ondergaan, waaronder in het Maryland Center for History and Culture (Baltimore, MD, 2021 – 2023) en de Oresman Gallery van Smith College (Northampton, MA, 2022). Voor de Nederlandse versie in Breda werkt Cazabon samen met beeldend kunstenaar Anne Leijdekkers, die haar expertise in theaterelementen en scenografie inbrengt.

De locatie en samenwerkingspartner voor deze editie is Park Zuiderhout, een voormalig klooster in Breda dat nu functioneert als wooncentrum voor ouderen. In oktober 2023 verbleven Cazabon en Leijdekkers in Park Zuiderhout, waar zij 25 interviews met bewoners filmden. Door hun aanwezigheid in het wooncentrum maakten de kunstenaars actief deel uit van het dagelijks leven, waarbij ze in gesprek gingen met bewoners en deelnamen aan gezamenlijke activiteiten, wat leidde tot een diepere artistieke interactie en betekenisvolle uitwisseling. van deze gemeenschap, wat de basis vormde voor een dieperliggende artistieke interactie.

In samenwerking met drie jonge acteurs uit 39Graden, de jongerengemeenschap van Podium Bloos, werd de verzamelde herinneringen vertaald naar een performance en video-installatie. De teksten, beelden, scènes en fysieke gebaren van de jonge theatermakers werden zowel op locatie als online ontwikkeld en vormden een dialoog tussen het heden en het verleden. In de uiteindelijke performance reageerden video en live elementen op elkaar, waardoor de herinneringen aan winter op een nieuwe manier tot leven kwamen.

Op 13 en 14 januari 2024 werd de live performance en video-installatie Losing Winter uitgevoerd in de StadsGalerij Breda. Voor de bewoners van Park Zuiderhout vond op 12 januari een speciale voorstelling plaats. De voorstelling vormde een kruispunt van verschillende disciplines: film, theater en beeldende kunst kwamen samen in een intieme en reflectieve ervaring.

Dit project is ontstaan vanuit de veranderende koers van Witte Rook. Tot oktober 2022 voerde Witte Rook een klassiek Artist in Residence-programma uit, waarin kunstenaars uit binnen- en buitenland tijdelijk in Breda woonden en werkten. Met het verdwijnen van deze vaste locatie heeft Witte Rook een nieuw programma ontwikkeld dat zich richt op artistiek onderzoek, experiment en samenwerking. Net als in het eerdere AIR-programma staat in Losing Winter de verbinding tussen internationale, nationale en lokale kunstenaars centraal, met aandacht voor de ontwikkeling van netwerken, interdisciplinair werk en de relatie met de lokale omgeving.

Lynn Cazabon is een kunstenaar gevestigd in Baltimore, MD, en professor aan de University of Maryland, Baltimore County (UMBC). Haar werk is internationaal tentoongesteld in musea, galerieën en de openbare ruimte. Ze heeft meerdere subsidies en beurzen ontvangen van onder andere het Saul Zaentz Innovation Fund, The Puffin Foundation, Robert W. Deutsch Foundation, Maryland State Arts Council en het U.S. Fulbright Scholar Program. Cazabon behaalde een MFA in Fotografie aan de Cranbrook Academy of Art en een BFA en BA aan de University of Michigan.

Anne Leijdekkers onderzoekt in haar werk de relatie tussen de mens en de niet-menselijke omgeving via theatrale en scenografische interventies. Ze behaalde haar master Scenografie aan de HKU in 2018 en past sindsdien haar benadering toe buiten de muren van het traditionele theater. Naast haar autonome werk is ze als vormgever en maker actief voor theatercollectief De Vrouwen van Wanten, Gaia’s Machine en Jeugdtheater Hofplein. Leijdekkers heeft eerder een talentontwikkelingstraject bij Podium Bloos gevolgd.

Park Zuiderhout functioneert als wooncentrum voor ouderen en is gevestigd in het voormalige Missiehuis Sint-Franciscus Xaverius in Teteringen. In 2021 startte hier het Artist in Residence-programma De Missie, met als doel kunstenaars de ruimte te bieden om religie, zingeving en spiritualiteit in de hedendaagse samenleving te onderzoeken. Hoewel het AIR-programma inmiddels is beëindigd, wordt de samenwerking met kunstenaars voortgezet omdat dit bijdraagt aan de kwaliteit van leven van de bewoners. Losing Winter sluit aan bij deze visie en bouwt voort op de ervaring van Park Zuiderhout met kunst en culturele participatie.

Podium Bloos is een werkplaats en productiehuis voor talentontwikkeling in theater en performance. Binnen de 39Graden-community krijgen jonge makers de kans om hun eerste stappen te zetten, ondersteund door peers en professionals. Bloos is gevestigd in het creatieve hart van het Belcrumse havengebied in Breda en maakt deel uit van PLAN, de talenthub van Brabant.

De samenwerking in Losing Winter kwam tot stand via kunstenaar Anne Leijdekkers, — waarbij de nadruk lag op experimentele werkwijzen en innovatieve combinaties van theater en beeldende kunst, waardoor artistieke vrijheid centraal stond — die eerder deelnam aan residencies bij zowel Podium Bloos als Witte Rook. Binnen dit project faciliteerde en begeleidde Podium Bloos de theatrale uitwerking van de performance.