49m2

In het Zaartpark in Breda ligt een afgebakend stuk grond van 49m² waar sinds 2016 geen gemeentelijk onderhoud plaatsvindt. Dit is het resultaat van een unieke overeenkomst tussen de gemeente Breda en kunstenaar Gerrit-Jan Smit, oprichter van 49m². Binnen deze zeven bij zeven meter mag iedereen veranderingen aanbrengen – behalve de overheid. Dit maakt 49m² een experimentele ruimte waar eigenaarschap, vrijheid en de rol van kunst in de publieke ruimte voortdurend worden bevraagd.

Sinds 2020 nodigt Witte Rook elk seizoen een kunstenaar uit om de plek gedurende drie maanden te observeren, te gebruiken en te onderzoeken. Dit verblijf biedt ruimte voor experiment, reflectie en dialoog. De kunstenaar verkent de wisselwerking tussen de natuurlijke omgeving, voorbijgangers en zijn of haar eigen artistieke praktijk. Hoe manifesteert kunst zich in een ruimte zonder vaste kaders? Wat betekent eigendom in de publieke ruimte? Welke invloed heeft tijd op een ongereguleerd stuk natuur?

49m² functioneert als een mini-vrijstaat en roept daarmee brede maatschappelijke en filosofische vragen op: Hoe verhoudt kunst zich tot wetgeving en macht? Wat betekent eigenaarschap in de openbare ruimte? Hoe geven we verantwoordelijkheid en verplichtingen vorm binnen een vrije context?

Deze unieke plek biedt de mogelijkheid om zonder vergunning of heffingen tijdelijke interventies te realiseren. Kunstenaars kunnen vrij experimenteren met materialen, concepten en interacties, waardoor nieuwe perspectieven op publieke ruimte en collectief eigenaarschap ontstaan.

Elke kunstenaar in residentie gaat in gesprek met een auteur die door Witte Rook wordt uitgenodigd om een artikel te schrijven over het werkproces en de bevindingen. Dit zorgt voor een extra laag van reflectie en maakt de thematieken van 49m² toegankelijk voor een breder publiek. Aan het einde van de werkperiode worden de resultaten en inzichten gedeeld via ons online platform

In 2025 verwelkomt Witte Rook vier kunstenaars die elk gedurende een seizoen de 49m² in het Zaartpark zullen observeren, bevragen en transformeren. Hoewel hun precieze plannen nog in ontwikkeling zijn, geven hun eerdere werken en onderzoek een glimp van hun mogelijke benadering van deze unieke locatie.

Roeland Rooijakkers – Winter 2025
Roeland verzamelt, bestudeert en transformeert natuurlijke materialen uit de lokale omgeving. Van takken en bladeren tot klei en stenen, zijn werk richt zich op de tijdloze aanwezigheid van deze elementen en hun connectie met de oorsprong van de aarde. Hij verkent de relatie tussen mens en niet-menselijke entiteiten en onderzoekt hoe hun aanwezigheid zichtbaar kan worden gemaakt. Hoe zal de winterse atmosfeer van 49m² deze dialoog beïnvloeden?

Rick Abelen – Lente 2025
Architect/kunstenaar Rick Abelen onderzoekt ijdens zijn residency het thema vrijheid in een tijd van wooncrisis. Wat hebben we écht nodig om goed samen te leven? En hoe kunnen kleine ruimtes grote ideeën voortbrengen? Terwijl de lente ontwaakt, gaat Rick op zoek naar antwoorden.

Maud van der Beuken – Zomer 2025
Maud onderzoekt hoe wij de aarde waarnemen in relatie tot ons eigen lichaam. Als een veldwerker meet, scant en definieert ze de ruimte om grip te krijgen op de wereld onder onze voeten en de lucht boven ons hoofd. Tijdens haar residentie op 49m² zal ze de fysieke en conceptuele grenzen van de plek verkennen. Hoe verandert onze perceptie van een afgebakend stuk land door tijd, beweging en observatie?

Anoek Mensink – Herfst 2025
Anoek Mensink werkt met sociale en landschappelijke thema’s, waarbij de relatie tussen mens en omgeving centraal staat. Haar projecten ontstaan vanuit een diepgaande observatie en interactie met de plek. Hoe zullen de veranderende herfstkleuren en de wisselende bezoekers haar onderzoek binnen 49m² beïnvloeden?

Elk seizoen brengt een nieuwe blik op 49m². Door de diversiteit in benaderingen en disciplines blijven de vragen rondom vrijheid, eigenaarschap en de publieke ruimte zich ontwikkelen. Volg de kunstenaars in hun proces via ons online platform en ontdek hoe zij dit stukje ongereguleerde grond in Breda tijdelijk toe-eigenen en transformeren.